Emzirme Döneminde Beslenme
Anne sütü bebek beslenmesinin en önemli kaynağıdır, ilk 6 ay sadece anne sütü önerilir. 6. aydan itibaren ek besinlere başlanmasıyla anne sütü 2 yaşına kadar verilmeye devam edilebilir. Anne ile bebeğin sağlığı üzerinde biyolojik ve psikolojik bir etkiye sahiptir Emzirme doğum sonrası depresyon, kalp hastalığı ve diyabet, meme kanseri ve yumurtalık kanseri dahil olmak üzere yaşamın ilerleyen dönemlerinde belirli hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. Ayrıca anne sütü, bebeğin gelişimi için gerekli olan besleyici besinler ve koruyucu bileşiklerle doludur. Bu nedenle anne sütü, bebek beslenmesinde “altın standart” olarak bilinir ve genellikle sıvı altın olarak anılır. İlk 6 ay boyunca emzirilen bebeklerin, çocukluk çağında obezite, tip 2 diyabet ve lösemi gibi hastalıklara yakalanma olasılığının düştüğü bilinmektedir.
Anne ve bebeği bu denli etkileyen emzirme dönemi yeterli ve dengeli beslenmenin çok önemli olduğu ve özel beslenilmesi gereken bir dönemdir:
- Emzirirken açlık seviyesinin tüm zamanların en yüksek seviyesinde olmasının bir nedeni vardır. Emziren bir anne günde ortalama 700-800 ml süt salgılar. Anne sütü oluşturmak vücut için zorlu bir iştir ve ekstra alınması gereken 500 kalorinin yanı sıra daha yüksek seviyelerde belirli besin maddelerine ihtiyaç doğar.
- Emziklilik döneminde ilk 6 ay zayıflama diyeti yapılmamalıdır. Günlük enerji alımının 1800 kkal altına düşmemesi gerekir. Kısıtlayıcı diyetler süt yapımını azaltmakta ve sütün besin değerini olumsuz etkilemektedir.
- Yeterli düzeyde anne sütü üretimi için yeterli miktarda sıvı almaya özen gösterilmelidir. Günde en az 8-12 bardak su içilmelidir. Emziklilik döneminde suyun yanı sıra besin değeri yüksek süt ve taze sıkılmış meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Süt ve meyve suyu aynı zamanda diğer besin öğelerinin tüketimini de sağlayacağından, anne sütü verimliliğini de etkileyecektir. Örneğin; süt tüketimi kalsiyum, meyve suyu ise C vitamini sağlayacaktır.
- Posa içeriği yüksek, rafine edilmemiş, yüksek lif içeren karbonhidratlar tercih edilmelidir.
- Protein alımı arttırılmalıdır. (Yağsız kırmızı et, yumurta, tavuk…)
- Balık; protein ve omega-3 kaynağıdır, bu dönemde haftada 2 gün tüketmeye özen gösterilmelidir.
- Soğan, sarımsak, brokoli, kabak, karnabahar, acı baharatlar veya kuru baklagiller, anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu durum bazı bebeklerde huzursuzluk (gaz oluşturması, emmeyi reddetme gibi) yaratırken, bazıları hiç fark etmeyebilir. Bebeğinizde ciddi birtakım huzursuzluklar gelişirse, bu tür besinler ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
- Kafein anne sütüyle bebeğe geçip bebekte uykusuzluk ve huzursuzluğa sebep olabilir. Günde 1 fincandan fazla kahve tüketilmemelidir.
- Emziklilik döneminde alkol ve sigara kullanılmamalıdır.
- Ara sıra en sevdiğiniz yiyeceklerin tadını çıkarmak tamamen sağlıklı olsa da, fast food ve şekerli kahvaltılık gevrekler gibi işlenmiş gıdaların alımını mümkün olduğunca azaltmak en iyisidir. Bunun yerine daha besleyici seçenekler seçin. Örneğin, güne büyük bir kase parlak renkli kahvaltı gevreği ile başlamaya alışkınsanız, doyurucu ve sağlıklı bir yakıt kaynağı olarak bir kase yulaf, çilek, hindistan cevizi ve bir parça fındık ezmesi ile değiştirmeyi deneyin.
KAYNAKLAR
https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/emzirme-doneminde-beslenme.html
Kominiarek, M. A., & Rajan, P. (2016). Nutrition Recommendations in Pregnancy and Lactation. The Medical clinics of North America, 100(6), 1199–1215.
BELLÜ, R., & CONDO, M. (2017). Breastfeeding Promotion: Evidence and Problems. Pediatr Med Chir. 2017 Jun 28;39(2):156
UÇAR, Z. ÖNGÜN YILMAZ, H. Laktasyon Döneminde Beslenme: Enerji ve Makro Besin Öğeleri. J Health Pro Res 2020; 2(1):37-46